تولید شیرهای قطع و وصل خطوط انتقال
کاهش ۵۰ درصدی هزینه تولید شیرهای قطع و وصل خطوط انتقال با طرح محققان کشور

کاهش ۵۰ درصدی هزینه تولید شیرهای قطع و وصل خطوط انتقال با طرح محققان کشور
به منظور کاهش هدر رفت سیالات، محققان شیرهای سه‌حالته را برای خطوط انتقال ارائه کردند که کاربرد آنها موجب شده در زمان وقوع ضربه، سرعت بسته شدن شیر تا ۵ برابر افزایش یابد و همچنین کاهش ۵۰ درصدی قیمت تمام‌شده را در پی داشته است.

احمد یازرلو، مجری طرح در گفت‌وگو با ایسنا، دستاورد این تحقیقات را ” شیر سه‌حالته قطع و وصل، یکطرفه و کنترلی” عنوان کرد و گفت: ایستگاه‌های پمپاژ آب و خطوط انتقال از اصلی‌ترین و پرهزینه‌ترین تاسیسات در انتقال آب و یا هر سیال دیگر نظیر نفت و یا فاضلاب است. ابنیه، پایپینگ و سیستم برقی از اجزاء اصلی این دستگاه‌ها به شمار می‌رود که هر بخش از تجهیزات و لوازم مختلف تشکیل شده‌اند.

وی شیرآلات و اتصالات مورد استفاده در این تاسیسات را به دلیل نوع جنس، فشار کاری و کاربرد آن، بسیار گران دانست و اظهار کرد: علاوه بر آن عدم کارکرد صحیح آنها می‌تواند خسارات سنگینی به تاسیسات و خطوط انتقال وارد کند.

یازرلو ادامه داد: در بین شیرآلات مورد استفاده در تاسیسات و خطوط انتقال، شیر یکطرفه و شیر قطع و وصل، پرمصرف‌ترین شیرآلات (بیش از ۸۰ درصد) است. شیر یکطرفه به دلیل نوع ساختار و کاربرد آن به صورت دروازه‌ای، فنری و وزنه‌ای در تاسیسات وجود دارد و باعث می‌شود از برگشت آب و ایجاد ضربه جلوگیری کند و در صورت نبود آن ضربات ناشی از Water Hammer باعث شکستگی خطوط لوله، جابجایی الکتروپمپ‌ها و اتفاق در ساختار مکانیکی و برقی آنها و در نهایت خرابی تاسیسات خواهد شد و این امر موجب هدر رفت آب و خسارات ناشی از تعویض و تعمیر می‌شود.

وی اضافه کرد: شیر کنترل سطح مخازن (مکانیکی) ، به منظور جلوگیری از سرریز شدن سیالات در داخل مخازن، بدون ایجاد ضربه قوچ (water hammer) با قابلیت اطمینان بالا در قطع و وصل ورودی سیال (نفت و آب) به مخزن به روش کاملا مکانیکی و با هزینه بسیار پایین در مقابل روش‌های متعارف هیدرولیکی طراحی شده است و می‌تواند در هر دبی و سایز لوله‌ای نصب شود.

مجری طرح یادآور شد: کاربرد دستاوردهای این طرح در مخازن فلزی و یا کامپوزیت نگهداری سیالات چون نفت، بنزین، گازوئیل، آب و در شرکت‌های آب و فاضلاب است. این مدل شیر به صورت مکانیکی و در داخل مخزن نصب می‌شود که ضمن کاهش هزینه‌های اولیه هیچ گونه هزینه نگهداری و یا تعمیرات ندارد.

یازرلو شیرهای قطع و وصل به صورت کشویی، پروانه‌ای و پیستونی را پرکاربردترین شیر در تاسیسات آب و خطوط انتقال دانست و اضافه کرد: کاربرد این نوع شیرها در قطع جریان در زمان عدم نیاز و یا تغییر جهت آب (تقسیم آب و زون‌بندی آن) و همچنین قطع آب در زمان تعمیر لوله در پایین است و در صورت وجود مشکل در آن و عدم امکان قطع کامل آب، مشکلات فوق را به دنبال خواهد داشت.

این محقق با بیان اینکه این واقعیت در کلیه خطوط آب، فاضلاب و نفت وجود دارد که شیرآلات قطع و وصل، پس از مدت کوتاهی از عملکرد کامل و صحیح فاصله گرفته و باعث هدر رفت سیال و تحمیل هزینه‌های سنگینی می‌شود، گفت: برای رفع این چالش در طرح جدید دو شیر یکطرفه و قطع و وصل را در یک شیر خلاصه کردیم و طوری طراحی شد که در زمان برگشت جریان، ضربات آب را به صفر رساند و از برگشت آب به صورت صد درصدی جلوگیری کند، ضمن اینکه سرعت بسته شدن شیر افزایش یافته و از عبور ضربه جلوگیری خواهد کرد.

وی افزود: همچنین با طرح جدید، ضمن اینکه قابلیت اطمینان قطع کامل جریان آب و یا به عبارتی ON-OFF جریان را بالا برده‌ایم، می‌توان عمل کنترل جریان (دبی و فشار) را با پیستون انجام داد. این شیر سه حالته، ضمن بالا بردن قابلیت اطمینان عملکردی، باعث شده است به جای خرید و نصب سه دستگاه شیر (یکطرفه، قطع و وصل و کنترلی)، از یک شیر استفاده کرد.

یازرلو با اشاره به کاربردهای این نوع شیرها، گفت: این شیر می‌تواند در خطوط رانش چاه‌های آب، ایستگاه‌های پمپاژ و یا در خط انتقال مورد استفاده قرار گیرد.

وی کاهش ۵۰ درصدی قیمت تمام‌شده در مقایسه با شیر یکطرفه و قطع و وصل، عملکرد بسیار سریع در مقابله با ضربه، سرعت بسته شدن شیر ۵ برابر حالت دروازه‌ای، قابلیت تنظیم جریان و فشار، تسریع در تعویض قطعات و محافظت پمپ و کنتور سر چاه و ایستگاه‌های پمپاژ را از مزایای این محصول نام برد.